یادداشت مهمان؛
هفت نکته پیرامون حکمرانی قانونمند در فضای مجازی
به گزارش رهاتل، یک فعال حوزه فضای مجازی اظهار داشت: مادامی که قاعده بهره برداری از فضای مجازی قانونمند نشود هر چه در این فضا غوطه ور شویم جز لطمه بهره ای نبرده ایم.
به گزارش رهاتل به نقل از مهر، فرهاد نظریان سامانی در یادداشتی به مهر درباره ی ضرورت حکمرانی فضای مجازی آورده است:
«مساله حکمرانی در فضای مجازی، قصه پرغصه ای است که تا زمانیکه برای کشور مرتفع نشود، حل خیلی از مشکلات، کماکان پا برجاست. فضای مجازی در عین تهدیدات فراوان، فرصت های شگرف و بی نظیری را برای پیشرفت هر کشوری در خود جای داده است و مادامیکه قاعده بهره برداری از فضای مجازی قانونمند نشود هر چه در این فضا غوطه ور شویم جز لطمه بهره ای نبرده ایم.
مقالات زیادی بویژه بعد از فرمایش اخیر رهبر حکیم انقلاب اسلامی که موکدا به موضوع حکمرانی قانونمند در فضای مجازی اشاره داشته اند، در همین رابطه خوانده ام که عمدتا از نگاه فناورانه به این مورد نگریسته شده بود. در این مجال فرصتی هست که به اختصار با زاویه نگاه متفاوت تر و شاید قدری ساده تر به برخی نکات مهم اشاره داشت:
اول کشمکش های فراوان در حوزه قانون گذاری برای فضای مجازی در یکی دو سال قبل موجب ایجاد ابهامات و انتقادات فراوان از طرف مردم شده است. عدم شفافیت و اقناع سازی مردم یکی از دلیلهای مهم جبهه گرفتن در مقابل قانون گذاری فضای مجازی بود. به همین دلیل در گام اول هر حرکتی در این عرصه حساس که معیشت خیلی از مردم بدان گره خورده است، یک کار بطورکامل اقناعی و شفاف باید باشد تا مشروعیت لازم را با حمایت آحاد مردم در بر داشته باشد.
دوم یکی ازپیش نیازهای قانون گذاری در هر حوزه ای بهره مندی از تجارب کشورهایی است که پیشگام در آن موضوع بوده اند؛ اما اینپیش نیاز، یک ملاحظه ظریف دارد و این که تجربه و سیاست های هر کشوری الزاماً قابل پیاده سازی در کشور ما نیست. نظام اسلامی ما یک نظام مردم سالار است و این موضوع ما را از نگاههای سخت و رادیکالی برای ایجاد محدودیت های شدید که در نظام های کمونیستی پا برجاست دور می کند. ازطرفی هم این که همه کشورهای مدعی آزادی که بعضاً خودرا مهد آزادی جهان هم تلقی می کنند، در موضوع حکمرانی فضای مجازی ساز و کار قوی و موثر اعمال کرده اند که نمونه آن بازداشت پاول دروف در فرانسه است. در هر حال در بررسی و بهره برداری از تجارب کشورها، منطقیست نقاطی که متناسب با زیست بوم ایران اسلامی احصا و در روند تدوین سند حکمرانی اعمال شود.
سوم زمانیکه از موضوع اقناع حرف به میان می آوریم، صرف مردم بعنوان تنها مخاطب آن مدنظر نیست. یکی از مواردی که می تواند خدشه بر پیکره اجرای حکمرانی در فضای مجازی وارد کند، عدم تفهمیم درست مسئولان و ذی نفعانی است که اجرای این کار بر دوش آنها خواهد بود که موجب عدم ایجاد دغدغه برای پیشبرد این فضا می شود و همین سم مهلکیست که مسیر جاری حکمرانی را به اهداف دیگر منحرف می کند و یا خوشبینانه لنگان لنگان مسیر طی خواهد شد. به همین دلیل علاوه بر این که باید مسئولیتها، سازمانها و نهادها مشخص بشود و تقسیم کار صورت بگیرد، توجیه و اغناسازی آحاد مسئولین دخیل در این امر مهم، از اوجب واجبات است
چهارم یکی از لطمه های فضای مجازی، حوزه ذهن و شناخت مخاطب است که اگر تمهید لازم اندیشیده نشود، مدیریت ادراک و برداشت مردم دستخوش محتواهای مسموم انتشار یافته در فضای مجازی می شود. در سند حکمرانی برای مواجهه درست با این موضوع، از یک سو ایجاد سپر دفاعی عمومی و یا واکسیناسیون عمومی مخاطبین فضای مجازی با الزام دانستن برگزاری دوره های عمومی سواد رسانه برای سطوح مختلف جامعه، پیشبینی شود که می تواند به تنهایی نقش موثری در پاسداری از مردم کشور در مقابل همه هجمه های شناختی باشد و از طرفی تقویت حوزه تولید محتوا بعنوان تغذیه فکری مهم بصورت جدی در کشور باید دنبال شود. پشتیبانی از نخبگان و متخصصان و استراتژیستهای تولید محتوا و همین طور سازمانها و نهادهای مردم پایه که پیش تر در امر شبکه سازی این نخبگان پیشتاز بودند، باید بعنوان یک اصل مهم درج شود.
پنجم همه تلاش ها باید به این سمت و سو برود که ما علاوه بر ملی شدن فضای مجازی، حتما صاحب پلت فرم قابل رقابت با پلت فرم های جهانی باشیم. تا زمانیکه ما به ازای تلگرام را در کشور نداشته باشیم یعنی پلتفرمی که به مانند تلگرام قابلیت ایجاد ارتباطات بین المللی نداشته باشد و همین طور کار در آن پلت فرم به سهولت و روانی کار در تلگرام نباشد، لاجرم کار باید فضای تلگرام یا هر پلت فرم دیگر خارجی پیش برود که این در بلندمدت اگر مرتفع نشود و نتوانیم به این "بسترهای خودکفا" دسترسی بیابیم، تبعات زیادی دامن گیرمان خواهد بود. تقویت و تمرکز بر توسعه گسترده تعدادی از پلت فرم های موجود داخلی می تواند گام موثری برای این مهم باشد
ششم سند حکمرانی در فضای مجازی باید خاصیت پیشبینی کنندگی و آینده محور بودن را با عنایت به سیالیت و پیشرفت روزافزون فضای مجازی داشته باشد. همین الان دو موضوع مهم هوش مصنوعی و استارلینک بعنوان دو مساله دامن خیلی از کشورها رو گرفته است و هر کشوری که برای مواجهه با آنها صاحب تدبیر و سیاست است، موفق خواهد بود. این دو موضوع مهم اگر در حکمرانی فضای مجازی کشور بصورت خاص دیده شود می تواند از یک تهدید به یک فرصت عام المنغه تبدیل شود؛ هر چند هوش مصنوعی (عاریتی نه بومی) توانسته بخش زیادی از صنعت، پزشکی و … را در کشور معطوف به خود کند و اگر ما بتوانیم مرزهای دانش این حوزه مهم را در نوردیم می توانیم در دنیا حرف برای گفتن داشته باشیم.
هفتم در تدوین سند حکمرانی در فضای مجازی، به این نکته مهم بطور قطع توجه می شود که خیلی از قوانین متاثر از فضای مجای، می بایست یک تجدیدنظر و روزآمدسازی در آنها صورت گیرد. بطورمثال قانون مقابله با جرایم باید به روزرسانی شود و حوزه مقابله با جرم و جنایت در فضای مجازی بصورت ویژه به آن اضافه شود. از این حوزه مهمتر به روز رسانی قوانین در رابطه با کسب و کار است که امروز با گسترده شدن کسب و کارهای دیجیتال و مجازی که عمدتا منافع خوبی را می توانند نصیب صاحبانشان کنند، متاسفانه اما هنوز تمهیدی برای آن اندیشیده نشده است و عمدتا با نگاه تهدید محور نسبت به خیلی از این کسب و کارهای بین المللی موجب ممانعت از حضور مردم شده ایم.
از سویی هم کسب و کارهای خرد و کوچکی که بازارشان در پلت فرم ها و زمینه های مجازی تعریف شده است از حمایت کافی برخوردار نیستند که اگر این حوزه با نگاه عمیق و کارشناسی به روز شود، منشا برکات زیادی خواهد بود. در موضوع ارزهای دیجیتال و.... نیز قانونی خاصی در کشور وجود ندارد و همه مواجهات عمدتا سلبی با نگاه بطورکامل منفی است که این نیز ایضا نیاز به روزآمدسازی دارد.»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب