گزارش رهاتل؛
یك سال از ترور اینستاگرامی گذشت
با گذشت یکسال از اقدام اینستاگرام در حذف پست های در رابطه با شهادت سردار سلیمانی، وعده های مسؤلان برای مقابله با این اقدام غرض ورزانه راه به جایی نبرده و جای حاکمیت ما بر فضای مجازی خالی است.
خبرگزاری مهر، گروه دانش و فناوری؛ سالگرد شهادت سردار قاسم سلیمانی و حمایت صاحبان شبکه های اجتماعی خارجی از سیاست تروریستی آمریکا بار دیگر نبود حاکمیت سایبری و ادامه حکمرانی پلت فرم هایی مانند اینستاگرام در فضای مجازی کشور را به یاد می آورد. سال قبل و به دنبال حذف پست ها و اکانت های کاربران ایرانی که ترور سردار سلیمانی را محکوم کردند، توسط شبکه هایی مانند اینستاگرام و توئیتر، مبحث مقابله جدی با این گونه پلت فرم ها از جانب خیلی از کارشناسان و فعالان فضای مجازی مورد مطالبه قرار گرفت و وزارت ارتباطات هم نسبت به مقابله با این اقدامات یکجانبه، مغرضانه و خلاف آزادی بیان، وعده هایی داد. محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات، اقدام آمریکا در سانسور صدای ملت ایران در اینستاگرام را بی آبرویی برای آن کشور خواند و اظهار داشت: اساسا مقابل سانسور آمریکا در اینستاگرام می ایستیم. وی با بیان اینکه بی آبرویی دولت آمریکا و همپیمانانش در سرتاسر دنیا که البته عده زیادی نیستند، ثابت شده است، عنوان کرد: این بی آبرویی در به شهادت رساندن و ترور بزرگترین نماد مقابله با تروریسم در دنیا مشهود است؛ اینها بی آبرو هستند و از بی آبرو هم انتظار رفتار معقول نیست. همینطور امیر ناظمی معاون وزیر ارتباطات در اینباره اظهار داشته بود: «در پاسخ به اقدامات اینستاگرام در حذف مطالب کاربران ایرانی رویکرد منفعلانه نخواهیم داشت و تلاش می نماییم این دوگانگی و ماهیت تروریسم فضای مجازی را آشکار نماییم.» اما با گذشت نزدیک به یکسال، شبکه اجتماعی اینستاگرام بار دیگر با غرض ورزی آشکار و اقدامی مشابه، آذرماه سال جاری پست های در رابطه با شهادت دانشمند هسته ای شهید فخری زاده را حذف نمود و پیشگیری از انتشار محتوا از جانب کاربران ایرانی را در دستور کار قرار داد. این شبکه اجتماعی با حذف مطالب کاربران ایرانی در محکومیت اقدام تروریستی ضد ایران، تمامی تلاش خویش را به کار گرفته تا جلوی انتشار تصویر خبیث و جنایتکار دشمنان ایران را که به سادگی قابل بازگویی و نمایان شدن برای مردم جهان در فضای مجازی است، بگیرد. کارشناسان معتقدند که همراهی اینستاگرام با اقدامات تروریستی کشورهای متخاصم، از راه حذف اکانت و پست کاربران ایرانی و پیشگیری از آزادی بیان ایرانی ها در فضای مجازی، تنها یک دلیل می تواند داشته باشد و آن هم نبود قدرت سایبری و حاکمیت ایران در فضای مجازی و رویکرد منفعلانه مسؤلان است. یک سال از این اقدام اینستاگرام می گذرد و این پلت فرم با حاکمیت مطلق بر فضای مجازی کشور ما، پست ها و محتوایی که به ظن خود ناقض خط مشی هایش است را فیلتر می کند. در حالیکه مسؤلان و متولیان فضای مجازی در کشور تنها نظاره گر تصمیمات و سانسورهای اینستاگرام هستند! از طرفی در حالیکه اقدام قاطع و یا حتی مذاکره ای برای پذیرفتن قوانین و مقررات کشور با اینستاگرام صورت نگرفته و ما به الگوریتم های این شبکه خارجی دسترسی نداریم، حذف مجدد پست های کاربران توسط این پلت فرم در آستانه سالگرد شهادت سردار سلیمانی، دور از انتظار نیست. اینستاگرام چگونه پست های در ارتباط با سردار سلیمانی را سانسور کرد یک کارشناس هوش مصنوعی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد سازوکارهای فنی که شبکه اجتماعی اینستاگرام برای حذف پست های در رابطه با شهادت سردار سلیمانی به کار گرفت، توضیح می دهد و می گوید: اتفاقی که در رصد محتوای اینستاگرام از نظر الگوریتمی می افتد را می توان به ۳ بخش استفاده از هوش مصنوعی، فیلترینگ و مدیریت گزینشی حساب های کاربری تقسیم کرد. وی ادامه داد: اینستاگرام برای چهره هایی که قصد حذف کردن آنها را دارد از ابزارهای چهره نگاری با هوش مصنوعی استفاده می نماید و از این طریق مبادرت به شناسایی چهره های مدنظر و تصاویر مشابه آن می کند. الگوریتم ساختار چهره در پلت فرم های دیگر هم اتفاق می افتد و برای مثال به دنبال جستجوی یک عکس در گوگل، تصاویر مشابهی هم به ما پیشنهاد می شود. ازاین رو از الگوریتم ساختار چهره مبتنی بر هوش مصنوعی در زمان شهادت سردار سلیمانی در اینستاگرام استفاده شد و این شبکه تصاویر در ارتباط با ایشان را از صفحات مختلف حذف نمود. از الگوریتم ساختار چهره مبتنی بر هوش مصنوعی در زمان شهادت سردار سلیمانی در اینستاگرام استفاده شد و این شبکه تصاویر در ارتباط با ایشان را از صفحات مختلف حذف نمود این کارشناس افزود: کاربران در واکنش به حذف تصاویر سردار سلیمانی توسط اینستاگرام، مبادرت به درج پستهایی بدون تصویر ایشان و یا هشتگ هایی در رابطه با نام ایشان کردند، اما اینستاگرام این دفعه از روش فیلترینگ برای سانسور این هشتگ ها استفاده نمود. مشابه این روش در اغلب نرم افزارها دیده می شود؛ به نحوی که شما می توانید در تنظیمات کامنت های خودتان یک سری کلیدواژه یا افرادی را بگذارید و تعیین کنید که این کلیدواژه ها یا کامنت های این افراد، نمایش داده نشود. این روش در پست های کلی اینستاگرام در زمان شهادت سردار سلیمانی دیده شد؛ به صورت کلی اینستاگرام یک سری فیلترهایی را بوجود می آورد تا در صورتیکه کاربری از این هشتگ ها استفاده کرد، آن پست حذف شود. وی اظهار داشت: همینطور در آن زمان کاربران یک سری هشتگ هایی را منتشر نمودند که هیچ ارتباطی به نام سردار سلیمانی نداشت و با نام هایی همچون سردار دل ها ترند شد؛ اما پس از یک مدت، این هشتگ ها هم به علت ریپورت هایی که از جانب معاندان به این شبکه داده می شد، حذف شد. چون که با دریافت این ریپورت ها، سیستم متوجه شد که کاربران ایرانی از یک هشتگ جایگزین هشتگ قبلی استفاده می نمایند و اینستاگرام آن هشتگ ها را هم در فهرست فیلتر قرار داد. این کارشناس ضمن اشاره به روش سومی که اینستاگرام در مورد پست های در رابطه با شهادت سردار سلیمانی به کار گرفت افزود: زمانی که همه پست های در ارتباط با شهادت سردار سلیمانی در حال پاک شدن بود، شبکه های خارج از ایران و سایت هایی مانند BBC، CNN و منوتو از تصویر و هشتگ های در ارتباط با حاج قاسم استفاده می کردند اما پست های آنها پاک نمی شد. بررسی ها نشان داد که می توان یک سری گزینه ها را برای فیلترینگ گذاشت و به شکلی اکانت بعضی کاربران را به صورت گزینشی مدیریت کرد؛ به این مفهوم که گزینش شود که اگر این اکانت ها، محتوایی با این مضمون منتشر نمودند مشکلی ندارد اما غیر از آنها، اگر اکانتی در مورد سردار قاسم سلیمانی محتوایی را منتشر کرد، این محتوا پاک شود. وی اظهار داشت: این گزینش الزاماً در ارتباط با شناسایی IP های ایرانی نبود. چون که حتی اگر با فیلترشکن هم پستی در اینباره منتشر می شد، به سرعت پاک می شد؛ بر این اساس به نظر می آید که در آن زمان، اینستاگرام کاملاً به صورت گزینشی و دستی در مورد پاک کردن پست های در رابطه با شهادت سردار سلیمانی اقدام نمود و پست هایی که برای مثال بی بی سی و منوتو منتشر نمودند را گزینش کرده و حذف نکرد. به قول این کارشناس، باآنکه ما در سیستم برنامه نویسی این شبکه حضور نداریم و به صورت دقیق نمی توانیم در مورد نحوه عملکرد این الگوریتم اظهارنظر نماییم اما واضح است که این سازوکار از راه هوش مصنوعی و با استفاده از یک سری دستورات مانند چهره شناسی، فیلتر هشتگ و یا ریپورت هایی که هوش مصنوعی به آن حساس است، اتفاق می افتد. وی با اشاره به اینکه در آن زمان یک سری اکانت ها به علت انتشار پست در رابطه با سردار سلیمانی از جانب اینستاگرام پاک شد اما بازگشت و یک سری از اکانت ها دیگر بازنگشت، تصریح کرد: به نظر می آید، علاوه بر به کارگیری الگوریتم هوش مصنوعی، یک مدیریتی روی سانسور کردن محتواهای در ارتباط با شهادت سردار سلیمانی صورت گرفت و در کنار الگوریتم هایی که به هوش مصنوعی داده شد، یک تیم هم نظارت و مدیریت سانسور محتوا را در این حوزه برعهده داشته است.
به دلیل نبود قدرت سایبری، فقط نظاره گر اقدامات اینستاگرام هستیم محمدمهدی حبیبی، رئیس هیات مدیره سازمان مردم نهاد فضای مجازی پاک در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به حکمرانی پلت فرم هایی مانند اینستاگرام بر فضای مجازی کشور و واکنش منفعلانه مسؤلان در این خصوص اظهار داشت: تا زمانی که قدرت نداشته باشیم، هیچ دستاوردی برای ملت نخواهیم داشت و پای هیچ مذاکره و تعاملی نمی توانیم امتیاز بگیریم. وی افزود: باید دارایی هایی داشته باشیم که دیگران به ما توجه نمایند و با ما وارد معامله شوند و در مقابل به ما امتیاز بدهند؛ اما زمانی که چیزی برای عرضه نداشته و نمی توانیم قدرتمان را به کرسی بنشانیم این وضعیت، ادامه دارد. این مورد در زمینه مواجهه با پلت فرم هایی مانند اینستاگرام هم صدق می کند. حبیبی اضافه کرد: زمانی که قدرت مواجهه با این شبکه اجتماعی را نداریم، چرا باید انتظار داشته باشیم که اینستاگرام به خواسته های ما اهمیت دهد و با ما وارد مذاکره شود. وی تصریح کرد: این پلت فرم به منافع خود در کشور ما دست پیدا کرده است و از طرفی ما نه پلتفرمی داریم که با آن رقابت کرده و یا تهدیدش نماییم و نه مسؤلان حتی به این مورد فکر می کنند که آیا می شود از راه فیلترینگ به اینستاگرام فشار آورد یا خیر. حتی فکری هم نمی گردد که با اینستاگرام پای میز مذاکره بنشینند و امتیازی بگیرند. با این حال، وضع به همین منوال ادامه دارد و باید شاهد این مورد باشیم که اینستاگرام پست های ما را حذف و فیلتر کند و ما فقط نظاره گر خواهیم بود. کشور نیازمند المان های قدرت در فضای مجازی است این فعال فضای مجازی با اشاره به اینکه باید قوی تر باشیم و در میدان عمل فضای مجازی، برای خودمان المان های قدرت ایجاد نماییم، تصریح کرد: داشتن سرویس بومی یکی از المان های قدرت است. در کنار آن باید در مقابل دشمن به جا از فیلترینگ استفاده نماییم و قوی باشیم تا بتوانیم صحنه را عوض نماییم. وی اظهار داشت: در غیر این صورت شکایت از اقدام اینستاگرام در محاکم بین المللی هیچ منفعتی برای ما به همراه ندارد. مگر در مورد برجام، شکایت حقوقی مطرح نشد؟ چه اتفاقی افتاد؟ ما فقط توانستیم اقدام امریکا را محکوم نماییم و بگوییم که این کشور اخلاق سیاسی ندارد. این محکوم کردن ها و در دادگاه ها به نفع ما بیانیه خواندن ها چه اهمیتی دارد وقتی در میدان عمل با قدرت وارد نمی شویم. الگوی اقتدار شهید سلیمانی را در فضای مجازی اجرا کنیم حبیبی تصریح کرد: شهید قاسم سلیمانی با قدرت وارد میدان عمل می شد. بنابراین دشمنان نمی توانستند در محاسبات و عملیات شان وی را نادیده بگیرند. ایشان قدرت داشت و اگر دشمنان کاری می کردند وی هم مقابله به مثل می کرد. این مقابله برای آنها هزینه داشت و آنها می دانستند که صدمه زدن مردم ایران برای آنها با هزینه همراه می باشد. اگر در فضای مجازی هم این الگوی اقتدار سردار سلیمانی اجرا شود، ما می توانیم به حقوقمان دست پیدا نماییم. شهید قاسم سلیمانی با قدرت وارد میدان عمل می شد. بنابراین دشمنان نمی توانستند در محاسبات و عملیات شان، وی را نادیده بگیرند. اگر در فضای مجازی هم این الگوی اقتدار سردار سلیمانی اجرا شود، ما می توانیم به حقوقمان دست پیدا نماییم وی ضمن اشاره به راهکار قوی تر شدن در این فضا، اظهار داشت: مهمترین راهکار، پیاده سازی پلتفرمی بومی برای رقابت با اینستاگرام است و تا زمانی که اینستاگرام احساس نکند که نیاز دارد به حرف ما گوش دهد، شرایط به همین نحو ادامه می یابد. زمانی می توان اینستاگرام را سر میز مذاکره آورد که ما یک پلت فرم بومی قابل رقابت با این شبکه داشته باشیم که در صورتیکه شرایط ما را نپذیرفت، سرویس بومی خویش را جایگزین نماییم. این کارشناس فضای مجازی تصریح کرد: باید منابع اقتصادی اینستاگرام از تبلیغات و حضورش در ایران کور شود که در این صورت یا باید روی این شبکه فیلتر اعمال شود و یا دست افرادی که تعاملاتی با این شبکه دارند، کوتاه شود. اما متاسفانه هیچکدام از این اقدامات صورت نمی گیرد و فقط بیانیه می دهیم. نیمی از جمعیت ایران ذیل حکومت اینستاگرام فعالیت می کنند در این رابطه رسول جلیلی عضو حقیقی شورایعالی فضای مجازی هم در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن اشاره به نقاط ضعف ما در حکمرانی فضای مجازی اظهار داشت: یک اصل را باید بپذیریم و آن این است که محتوا و سکوی عرضه محتوا در کنار هم، حاکمیتی را برای صاحب سکو بوجود آورده است؛ ازاین رو به جرات می توان اظهار داشت که الان صاحبان سکو، حکمرانان و فرمانروایان تام الاختیار فضای مجازی می باشند. وی ضمن اشاره به اینکه در این نظام حکمرانی که محتوا با مشارکت عرضه دهندگان محتوا و به صورت جمع سپارانه روی سکوها و پلت فرم ها قرار می گیرد، عرضه دهندگان محتوا هیچ حقی را در مورد انتشار، عدم انتشار و رونق دادن این محتوا ندارند، اضافه کرد: با این اوصاف معلوم است که صاحب یک پلت فرم مانند اینستاگرام، حق هرگونه عمل و اختیار مدیریتی را همچون حذف حساب، حذف محتوا و حتی تغییر محتوا را دارد و این طبیعی است چون قرادادی با ما بعنوان مشترکش ندارد، به حقوق ما احترام نمی گذارد. جلیلی تصریح کرد: اینستاگرام از دولت آمریکا مجوز فعالیت دارد و خویش را تابع مقررات دولت آمریکا می داند. حدود نصف جمعیت ایران مشترک این شبکه هستند، عملاً ذیل حکومت اینستاگرام فعالیت می نمایند و براین اساس خواسته و ناخواسته قواعد حکمرانی آن حکومت را پذیرفته اند. مسئولان برای از سر بازکردن قول مقابله با اینستاگرام را دادند وی با انتقاد از اینکه مدیران سطح بالای جمهوری اسلامی یا فهمی از مبحث نداشته، یا باور نکرده و یا نمی خواهند باور کنند، افزود: شاید دلیل عدم پذیرش این موضوع، کم عقلی مدیران و یا ارجحیت مصالح سیاسی و جناحی آنها باشد. بنابراین به مصالح کشور، نسل آینده و مصالح فرهنگی و ارزشی بی توجهی می کنند. عضو حقیقی شورایعالی فضای مجازی در اینباره که بعضی می گویند ما می خواهیم، اما ابزار فشار نداریم، اظهار داشت: کدام سند و عمل و گزارشی وجود دارد که آقای مسئول خواسته اما نشده است؟ زمانی که بخواهیم باید به دنبال آن برویم؛ مذاکره نماییم. اگر مذاکره نشد، گزارش دهید و حتی باید تهدید کرد. وی ادامه داد: اینچنین نیست که دست ما خالی باشد. ما در عرصه های دیگر وقتی حس کردیم که باید مسئله مان را خودمان حل نماییم و اقتدارمان را نشان دهیم، نشان دادیم و اثر آنرا دیده ایم. در فضای مجازی هم تدبیر لازم است و در کنار آنکه باید مراعات همه جوانب را بکنیم و مردم اذیت نشوند، عزممان را برای مقابله با این مشکل جزم نماییم.
اینستاگرام منافع مهم و درازمدتی در ایران دارد جلیلی با اشاره به اینکه اگر صاحب پلت فرم بداند که عزم ما جزم است، حتما با ما وارد مذاکره شده و شرایط ما را می پذیرد، اظهار داشت: به هرترتیب اینستاگرام منافع مهم و درازمدتی در ایران دارد که بعید به نظر می رسد از آن منافع بگذرد. اگر از منافعش نگذرد و شرایط ما را قبول کند که مشکلی نیست اما اگر شرایط را نپذیرفت، کشور ما را ترک کند، به سلامت! وی وعده های مسؤلان برای مقابله با این اقدام بعد از شهادت سردار سلیمانی را به خاطر فضایی که در کشور وجود داشت به شکلی از سربازکردن اتفاقات عنوان نمود و افزود: برای انجام آن قول ها، هیچ اقدامی شنیده نشد؛ مسؤلان باید پاسخگو باشند که از سال قبل تابحال چه اقداماتی در این خصوص انجام داده اند. آیا یک نامه به اینستاگرام نوشته شده و آیا شکایتی در این حوزه صورت گرفته است؟ معادلات قدرت در فضای مجازی در اختیار ما نیست جلیلی اظهار داشت: البته سوال مهم این است که آیا ما حق شکایت کردن نسبت به اقدام اینستاگرام را داریم یا خیر؛ اگر مسئولی قول داده که دراین زمینه اقدام می کند باید به این سؤال پاسخ دهد که آیا با عنایت به معادلات قدرت در این حوزه، آیا حق شکایت برای ما متصور است یا خیر؟ عضو حقیقی شورایعالی فضای مجازی افزود: ما کدام قرارداد و تفاهمنامه ای با اینستاگرام داریم که حالا بخواهیم از وی شکایت نماییم. ما آنقدر ذلیلانه با این شبکه برخورد کرده ایم که حتی شکایت ما هم پذیرفتنی نیست. ارتباط ما با صاحبان پلت فرم های خارجی در ایران هیچ است و آنها مجوزی برای فعالیت در ایران ندارند؛ اما مسئول کشور ما به علت واهی از این شبکه ها که ناقض قوانین ایران هستند و به صورت یک مهاجم غیرقانونی در کشور فعالیت می نمایند، عملاً حمایت می کند. وی با تاکید براینکه ما چاره ای نداریم جز اینکه به خودمان بازگردیم و روی توانمندی ها و اقتدار خودمان حساب نماییم و عزت مدارانه مسائل فضای مجازی کشور را جلو ببریم، اظهار داشت: در واکنش به حذف اکانت های ایرانی توسط اینستاگرام، عملاً شکایت بی مفهوم است. چون که ما نمی توانیم از پلتفرمی که فضای مجازی ما را اشغال کرده، در دادگاه خودش شکایتی مطرح نماییم. این نقض غرض است. هر زمان که با این شبکه مذاکره کرده و مقررات ما را پذیرفت، در صورت عدول از قانون، می توانیم در دادگاه خودمان از وی شکایت کرده و یا برای ادامه فعالیت آن تصمیم گیری نماییم. یک سال پیش به دنبال موجی که به دنبال حذف پست های میلیونی کاربران شبکه های اجتماعی در محکوم کردن ترور سردار سلیمانی به راه افتاد، مسؤلان در اقدامی هیجانی و سطحی، وعده مقابله با این سانسور را مطرح نمودند اما الان با گذشت یک سال از آن زمان، تنها اتفاق، سکوت و انفعال مسؤلان بوده است. با این وجود آنچه که مورد مطالبه فعالان فضای مجازی، رسانه ها و کاربران است، اتخاذ راهکارهای محکم و استوار از جانب مسؤلان، برای پیشگیری از این گونه اقدامات یک سویه است که به نظر می آید در آینده هم نظیر آنرا شاهد خواهیم بود.
منبع: رهاتل
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب