نتایج پژوهش های دانشگاهی:
با دولت الكترونیك مردم از دولت راضی می شوند؟
رهاتل: پژوهشگران در مطالعه ای علمی پژوهشی نشان داده اند كه استفاده از روش حكمرانی خوب و به كارگیری خدمات دولت الكترونیكی، می تواند نقش عمده ای در ارتقای اعتماد عمومی شهروندان داشته باشند.
به گزارش رهاتل به نقل از ایسنا، در گذشته جوامع حالت مكانیكی داشتند و برهمین اساس سازوكارهای جامعه پذیری و كنترل هنجاری به منظور تثبیت نظم اجتماعی كافی بود و متناسب با آن، شعاع اعتماد مورد نیاز محدود بود. اما با پیچیده ترشدن جوامع، ناگزیر انواع اعتماد ازجمله اعتماد به دولت و اعتماد به نهادهای سیاسی در بطن نیازهای جامعه خودنمایی می كند. اعتماد بعنوان كاتالیزوری قوی برای رشد اقتصادی، بهره وری، توسعه، نوآوری، موفقیت در سطح سازمانی و كشوری و عوامل رشد، تعمیم داده می شود.
آن گونه كه متخصصین امر می گویند، وقتی سخن از اعتماد عمومی به میان می آید یعنی عامه مردم انتظار دارند مقامات و كاركنان سازمان های دولتی با اقدامات خود در تعامل با عامه، به انتظارات آن ها پاسخ دهند. به عبارت دیگر، اعتماد عمومی یعنی انتظار عموم از دریافت مثبت پاسخ به خواسته هایشان از سوی متولیان امور عمومی، یكی از مهم ترین مسائلی است كه جوامع امروزی با آن مواجه اند.
محققین كشورمان در همین راستا و برای ارتقای اعتماد عمومی شهروندان، نقش عواملی چون «حكمرانی خوب» و «خدمات دولت الكترونیكی» مورد بررسی علمی قرار داده اند.
محققین در تعریف هر یك از این دو عبارت بیان می دارند كه حكمرانی خوب، شامل بهره گیری از قدرت سیاسی، اعمال كنترل بر جامعه و مدیریت منابع برای توسعه اجتماعی و اقتصادی، یا مدیریت كارآمد عمومی از طریق برپاكردن یا حكومت با قواعد و قواعد مشروع و قانونی در جهت پیشبرد ارزش های اجتماعی فرد و گروه ها است.
دولت الكترونیكی هم به استفاده از فناوری اطلاعات به طوركلی و تجارت الكترونیكی به صورت خاص به منظور دسترسی ساده و مطمئن شهروندان و سازمان های اطلاعات و خدمات دولتی و عرضه خدمات دولتی به شهروندان، گروه های تجاری و كسانی كه در بخش عمومی فعالیت می نمایند، اشاره دارد.
در تحقیق كاربردی مورد اشاره، محققان پردیس فارابی دانشگاه تهران، تعداد ۳۸۶ نفر از شهروندان ۱۸ تا ۶۵ ساله استان قم را كه حداقل یك بار از خدمات دولت الكترونیكی بهره برده بودند، مورد پرسش قرار داده و سپس داده های به دست آمده را با روش های آماری و به كمك كامپیوتر، تجزیه وتحلیل كردند.
نتایج بررسی های این پژوهش نشان داده است كه كیفیت خدمات دولت الكترونیكی، بر حكمرانی خوب تأثیر مستقیم و مثبت دارد. یعنی هرچه خدمات الكترونیكی بهتری توسط دولت عرضه گردد، شاخص های حكمرانی خوب بیشتر جاری و ساری خواهد شد.
درواقع، خاصیت تكنولوژی ارتباطات و اطلاعات این امكان را فراهم می آورد كه دولت ها با شفافیت بهتری اقدام نمایند، اثربخشی خدمات عرضه شده به شهروندان بیشتر شود و پاسخگویی دولت ها در قبال خدمات عرضه شده بیشتر شود. درنتیجه، شاخص های حكمرانی خوب بیشتر و بهتر نمود می یابد. همچنین، با بهبود خدمات دولت الكترونیكی، اعتماد عمومی ارتقا و افزایش می یابد.
به اعتقاد دكتر سیدمحمدباقر جعفری، استادیار پردیس فارابی دانشگاه تهران واقع در شهر قم و همكاران ایشان در این پژوهش: «حكمرانی خوب، الگویی برای حاكمیت خصوصیت هایی مانند مشاركت جویی، شفافیت، پاسخ گویی، اثربخشی و رعایت برابری در جامعه است و بستر دولت الكترونیكی هم عاملی برای تحقق مشاركت عموم جامعه و تولید خصوصیت های یادشده است. باوجود این، عاملی كه میزان تمایل مردم به مشاركت در این فرایند را فراهم می آورد، میزان اعتمادی است كه ایشان نسبت به یكدیگر و نسبت به دولتمردان خود دارند و ازآنجاكه بی اعتمادی مردم نسبت به سازمان ها و نهادهای دولتی در گذر زمان به برچیده شدن خیلی از نرم های حكومتی منجر گردیده است، این رابطه بسیار مهم و درخور توجه است».
آن ها می افزایند: «براساس نتایج پژوهش ما، پیشنهاد می گردد دولت ها اطلاعاتی از خودشان را كه مورد نیاز كاربران و شهروندان است، با استفاده از اینترنت در اختیار كاربران قرار دهند. این اطلاعات شامل اهداف دولت و چگونگی برقراری ارتباط با دولت ذیل خدمات عرضه شده است. در مرحله بعدی با استفاده از این سازوكارها، دولت می تواند از وسایل ارتباطات دوطرفه بهره مند شود و برای شهروندان این امكان را تولید كند كه اطلاعات جدیدی درباره دولت به دست آورده و با استفاده از ابزارهای گوناگون با دولت ارتباط برقرار كنند. تعامل دوطرفه مردم و دولت كه در نهایت به بهبود خدمت رسانی و بالارفتن مسئولیت پذیری شهروندان منجر می شود، راهی برای ارتقای اعتماد عمومی به دولت شمرده می گردد و همچنین، به بهتر انجام دادن وظایف دولت(ذیل مؤلفه های الگوی حكمرانی خوب) و افزایش پاسخگویی دولت نسبت به نیازها و تقاضاهای شهروندان منجر می شود».
بر این اساس، با اطلاعات بیشتری كه با استفاده از خدمات دولت الكترونیكی در اختیار شهروندان قرار می گیرد، انتظار می رود شفافیت دولت و توانمندسازی شهروندان برای نظارت و كنترل بیشتر هر عملكرد دولت ارتقا یابد.
دكتر جعفری و همكارانش می گویند: «دولت الكترونیكی چاره ای برای تولید یك دولت باز، كارآمد، پاسخگو و شفاف برای بازگرداندن اعتماد ازدست رفته یا تولید اعتماد است. ازاین رو، برای كشورهای درحال توسعه، اجرای دولت الكترونیكی به منظور توسعه سیستم حاكمیت آن كه سبب افزایش اعتماد شهروندان در دولت می شود، مهم می باشد. بر این اساس، حكمرانی خوب بعنوان بخشی از هدف اصلی دولت برای بازگرداندن، افزایش و بالابردن اعتماد عمومی برای پیاده سازی سیاست های خود و اندازه گیری آن به صورت مؤثر است. پیاده سازی موفق سیستم دولت الكترونیكی به دولت برای كاهش فساد، بهبود حكومت داری و به تبع آن، افزایش اعتماد عمومی نسبت به آن كمك می كند».
مجریان این پژوهش، درنهایت و در مقاله علمی پژوهشی برگرفته از تحقیق خود كه در نشریه «مدیریت سرمایه اجتماعی» انتشار یافته است، پیشنهادهای زیر را بیان داشته اند:
- طراحی نظام جامعی برای سامان دهی سازمان های دولتی مبتنی بر شفافیت اطلاعاتی با تاكید بر اصول تولید اعتماد عمومی؛
- طراحی پرتال سریع و شفاف ارتباطی بین شهروندان و مسئولان دولتی؛
- اطمینان دادن به شهروندان از امنیت فضای مجازی؛
- افزایش مشاركت اثربخش شهروندان و اعضای جامعه مدنی در فرایند تصمیم گیری عمومی با استفاده از سازوكارهای دولت الكترونیكی به منظور بهبود حكمرانی خوب و اعتماد ملی؛
- به كارگیری فناوری های جدید عرضة خدمات الكترونیكی، در بخش عمومی برای تسریع عرضه خدمات به شهروندان؛
- افزایش صداقت و شفافیت اطلاعاتی با به كارگیری سازوكارهای دولت الكترونیكی.
نشریه «مدیریت سرمایه اجتماعی» توسط دانشگاه تهران و در قالب فصل نامه، به منظور ارتقای سطح دانش علمی پژوهشگران، سهولت مبادله علمی بین آن ها و معرفی پیشرفت های عمده در زمینه های مختلف مدیریت سرمایه اجتماعی منتشر می گردد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب